คนล้านนากับการเลี้ยงผี
คล้าาีคาผูพัเี่เืู่่ัารัถืผี สาารถพเห็ไ้จาารำเิชีิตประจำัขคเืเ เช่ เื่เลาที่ต้เข้าป่าไปหาาหารหรืต้ค้าพัแรู่ใป่า ัจะต้ล่าเจ้าที่เจ้าทาเส และเื่เลาที่ิข้าใป่า็ัจะแ่าหารให้เจ้าที่้เช่ั จาั้เื่เลาจะู่ที่ไห็ตา ไ่่าจะู่ใเืหรืใป่า เื่เลาที่ต้ถ่าปัสสะ็ัจะต้ขุญาตจาเจ้าทีู่่่เส เหล่าี้แสให้เห็่าิถีชีิตขคเืผูผัู่ัารัถืผี
จาประัติศาสตร์ั่เิขคล้าาใีตีคาเชื่ใารัถืผีาเิาหลาุคหลาสัแล้ ประัติศาสตร์ัล่าัไ้ล่า้า่า ่ที่พระาัราจะสร้าเืเชีให่ใปี พ.ศ.1839 ั้ ริเณรเชิสุเทพเป็ทีู่่ขชเผ่าพื้เืั่เิ็คื "ลัะ"
เื่พระาัราสร้าเืเชีให่แล้จึไ้ขัไล่ชาลัะให้จาพื้ที่ ีชาลัะาส่ต้พพขึ้เขาเข้าป่าเป็จำา าส่ที่่ข้ห่็ตเป็ทาสรัใช้ขคเืไป ารที่คล้าาเข้าาู่ใเชีให่จึให้เิัฒธรรใรูปแผสระห่าัฒธรรพื้้าั่เิัารปรัเปลี่รูปแให้เข้าัารำเิชีิตใสัค แ้แต่ใปัจจุัเคเืเชีให่าส่ัต้ถเถีัถึรูปแัฒธรรัั่เิที่ถูต้ ซึ่ถ้าหาจะ่าัถึคาถูต้แล้คจะาศัเหตุผลขัิชาารที่ไ้ศึษาเรื่ี้าล่า้า แต่ใที่ี่จะล่าถึคาสัพัธ์ขคล้าาัคาเชื่ใเรื่ารเลี้ผี ซึ่จะเป็ผีรรพุรุษ หรื ผีเสื้้าเสื้เื เป็ต้
คเืล้าาัารเลี้ผีูเหืจะแจาัไ่ เพราะัตั้แต่เิาคล้าาจะเี่พััผีาตล เช่ เื่ีเ็เิขึ้ใ้าจะต้ทำพิธีเรีขัญ หรืที่คเืเรี่า "ฮ้ขัญ" เื่เลาที่เ็เิคาไ่สาร้ไห้็ัจะเชื่่า ีิญญาณขผีตาโหารเ็ คล้าาัเชื่่าขัญขเ็เป็ขัญที่่ภูตผีิญญาณต่า ๆ ัจะารไ้่า ัั้เื่เ็ไ่สา็จะต้ทำพิธีเลี้ผี หรืหาเครื่ลาาผูที่ข้ืขเ็ ปัจจุัใแถทาชทเราัสาารถพเห็ารระทำแีู้่
ารเลี้ผีขคล้าาจะู่ใช่ระห่าเื 4 เหื จถึเื 8 เหื ช่เลาี้เราจะพ่าตาหู่้าต่า ๆ ใภาคเหืจะีารเลี้ผีรรพุรุษั่าาา เช่ที่ำเภเชีคำ จัหัพะเา็จะีารเลี้ผีเสื้้าเสื้เื ซึ่เป็ผีรรพุรุษขชาไทลื้ พหลัจาี้ีไ่า็จะีารเลี้ผีลัะ หรืประเพณีูชาเสาิทขิล ซึ่เป็ประเพณีเ่าแ่ขคเื และัไ่ัรถึารเลี้ผีผีเ็และารเลี้ผีปู่แสะ่าแสะขชาลัะซึ่จะทะทำัต่จาี้
ที่่าคล้าาีคาผูพัเี่เืู่่ัารัถืผีั้ เราสาารถพเห็ไ้จาารำเิชีิตประจำัขคล้าาเ เช่ เื่เลาที่ต้เข้าป่าไปหาาหารหรืต้ค้าพัแรู่ใป่า ัจะต้ล่าเจ้าที่เจ้าทาเส และเื่เลาที่ิข้าใป่า็ัจะแ่าหารให้เจ้าที่้เช่ั แต่สิ่ทีู่เหื่าาจสำคัญประารหึ่็คืเื่เลาจะู่ที่ไห็ตา ไ่่าจะู่ใเืหรืใป่า เื่เลาที่ต้ถ่าปัสสะ็ัจะต้ขุญาตจาเจ้าทีู่่่เส เหล่าี้แสให้เห็่าิถีชีิตขคล้าาผูผัู่ัารัถืผี่าแไ่
ใช่ลาฤูร้จะีารลเจ้าเข้าทรตาหู่้าต่า ๆทั้ี้าจเป็เพราะคาเชื่ขชา้าที่่า ารลเจ้าเป็ารพปะพูคุัผีรรพุรุษ ซึ่ใปีหึ่จะีารลเจ้าหึ่ครั้ และใารลเจ้าครั้ี้จะถืโาสทำพิธีร้ำำหัผีรรพุรุษไป้ ัีพิธีเลี้ผีู่พิธีหึ่ที่ัจะระทำัใช่เลาี้และที่สำคัญใปีหึ่จะทำพิธีี้เพีครั้เีเท่าั้ ั่็คื ารเลี้ผีผีเ็ ชา้าที่ประพิธีี้ขึ้่า ารเลี้ผีผีเ็จะเลีู้่ 2 รณี คืเื่เลาีคเจ็ป่ไ่สาใหู่้าจะทำพิธีผีเ็เพื่ขใช้ช่รัษา เื่เลาที่หาแล้จะต้ทำพิธีเชิญิญญาณผีเ็าล และจัหาตรีาเล่เพื่เพิ่คาสุสาแ่ผีผีเ็้ ีรณีหึ่เื่ไ่ีคเจ็ป่ใหู่้า จะต้ทำพิธีเลี้ผีผีเ็ทุปี โจะต้หาฤษ์าที่เหาะสและจะต้ระทำระห่าช่เลาเื 4 เหื ถึ เื 8 เหื ่เข้าพรรษา เพราะถ้าไ่ทำพิธีผีผีเ็าจจะไ่คุ้คร คใหู่้า็ไ้ ัั้ เื่ใล้ถึช่เลาัล่าเราัจะพภาพพิธีเหล่าี้ตาหู่้าต่า ๆ
คล้าาัคาเชื่ใารเลี้ผี ถืไ้่าเป็พิธีรรที่สำคัญขพเรา แ้่าารำเิชีิตขพเขาจะรารื่ไ่ประสปัญหาใ แต่ภาพที่เราัคพเห็ไ้เสเื่เลาเิทาไปัหู่้าต่า ๆ ใชท็คื เรืเล็ ๆ หลัเ่าตัู้่ลาหู่้าั่็คื หเจ้าที่ประจำหู่้า ที่ั้ำเตืให้พเขาไ่ให้หลไหลไปัระแสสัคั่เ.
กรุณาเข้าสู่ระบบเพื่อแสดงความคิดเห็น